Transparency International Sri Lanka (TISL) welcomes the landmark determination of the Court of Appeal this week that affirms the order of the Right to Information Commission to disclose the requested information on the Declarations of Assets and Liabilities of Members of Parliament in Sri Lanka.
In February 2021, the Right to Information (RTI) Commission in the matter of Chamara Sampath vs Parliament of Sri Lanka ordered that the Parliament should release immediately the list of Members of Parliament who have submitted their respective Declarations of Assets and Liabilities from 2010 to 2018. The Commission declared that the information requested is of high public importance and public interest given the need for accountability and transparency of elected representatives. It was also observed that the submission of Declarations of Assets and Liabilities by parliamentarians to the Speaker of the Parliament is a legal duty specially secured by the Declarations of Assets and Liabilities Law of 1975 (DALL), and as such, this information request relates to the carrying out of a legal duty by elected representatives, which must be released. The Parliament of Sri Lanka appealed against this decision of the RTI Commission to the Court of Appeal on 15 grounds, including the fact that the DALL should prevail over the Right to Information Act no. 12 of 2016 (RTI Act). The Court of Appeal has on the 28th of February 2023 determined that the order of the RTI Commission is affirmed.
In a significant finding, the Court of Appeal has unequivocally held that the provisions of the RTI Act override the provisions of the Declaration of Assets and Liabilities law. The court decision further highlights that the purpose of enacting the asset declaration law and the RTI Act is similar in its purpose of combating corruption.
The RTI Act gives effect to the right of access to information enshrined in Article 14A of the Constitution of Sri Lanka in order to enable Sri Lankan citizens to “more fully participate in public life through combating corruption and promoting accountability and good governance”. The DALL also aims at “combating corruption in public life by compelling the persons to whom the Law shall apply to declare their assets and liabilities periodically”. It is emphasized here that the “Members of Parliament are persons who are elected by the people and maintained by the people. They are expected to abide by the laws of the country at all times and provide examples for others to follow…It is therefore important for the public to know whether the relevant authorities have acted as required by law or not. The only way to obtain that information would be by seeking the list of the names of the Members of Parliament who have provided their declarations under the RTI Act.” The decision further underscores that the RTI Act requires the public authority to consider the weight of “public interest” of the requested information, prior to denying access to certain information.
As Sri Lanka celebrates six years since its RTI Act was operationalized, TISL welcomes this decision of the Court of Appeal as the first of its kind in Sri Lanka which sets a significant precedent in terms of information disclosure in the public interest and the transparency in declarations of assets and liabilities of public representatives to combat corruption in Sri Lanka.
Read the full judgement here: Full Judgment
පුරවැසියන්ගේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය සනාථ කරමින් අධිකරණය නිකුත්කළ ඓතිහාසික තීන්දුව පිළිිබඳව TISL ආයතනය සිය සතුට පළකරයි
ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන්ගේ වත්කම් සහ බැරකම් හා සබැඳි තොරතුරු හෙළිදරව් කරන ලෙස තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම (RTI) පිළිබඳ කොමිෂන් සභාව දුන් නියෝගය තහවුරු කරමින් අභියාචනාධිකරණය පසුගියදා නිකුත්කළ සුවිශේෂී තීන්දුව පිළිබඳව TISL ආයතනය සිය ප්‍රසාදය පළකරයි.
2021 පෙබරවාරි මාසයේදී, චාමර සම්පත් එදිරිව ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව යන අභියාචනයේ දී වර්ෂ 2010 සිට 2018 කාලයට අදාලව වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ ඉදිරිපත් කළ මන්ත්‍රීන්ගේ නාම ලේඛනය වහාම ඉල්ලුම්කරුට නිකුත් කළ යුතු බව තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිෂන් සභාව විසින් පාර්ලිමේන්තුවට නියෝග කරන ලදී. පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ නියෝජිතයින්ගේ වගවීම සහ විනිවිදභාවය පිළිබඳ අවශ්‍යතාවය සැලකිල්ලට ගෙන, මෙම තොරතුරු මහජන සුබසිද්ධිය උදෙසා ඉතා වැදගත් බව RTI කොමිසම ප්‍රකාශ කළේය. වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ පනතට (1975) අනුව, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන් විසින් සිය වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ කථානායකවරයා වෙත ඉදිරිපත් කිරීම නීතිමය වගකීමක් බවත්, මෙම තොරතුරු ඉල්ලීම ඡන්දයෙන් තේරී පත් වූ නියෝජිතයන් විසින් එම නීත්‍යානුකූල වගකීම ඉටු කරනවා ද යන්න හා සම්බන්ධ බැවින් එම තොරතුරු හෙළි කළ යුතු බවත්, RTI කොමිසම විසින් ප්‍රකාශ කරන ලදී. මෙහි දී, තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනත අබිභවමින් වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ පනත බලපැවැත්වෙන බව ඇතුළු කරුණු 15ක් පදනම් කොටගෙන ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව විසින් RTI කොමිසමේ මෙම තීන්දුවට එරෙහි ව අභියාචනාධිකරණයේ අභියාචනා නඩුකරයක් ගොනු කරන ලදී. 2023 පෙබරවාරි 28 වන දින අභියාචනාධිකරණය විසින් RTI කොමිසමේ නියෝගය තහවුරු කරන බව තීන්දු කරන ලදී.
මෙහිදී අභියාචනාධිකරණය විසින් වැඩිදුරටත් අවධාරණය කරන ලද්දේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනතේ විධිවිධාන අවිවාදයෙන්ම වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතියේ විධිවිධාන අභිබවා යන බවයි.
වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතිය සහ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනත් ආදිය බලාත්මක කිරීමේ මූලික අරමුණ දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීම බව මෙම අධිකරණ තීන්දුවෙන් තවදුරටත් අවධාරණය කෙරේ.
තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනත මගින් ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 14A වගන්තියේ දක්වා ඇති තොරතුරු වෙත ප්‍රවේශ වීමේ අයිතිය ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියන්ට බලාත්මක කරනුයේ “දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීම සහ වගවීම සහ යහපාලනය ප්‍රවර්ධනය කිරීම තුළින් පොදු ජන ජිවිතයට වඩාත් සහභාගී වීමට” හැකිවනු පිණිස ය. වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතියේ අරමුණ වන්නේ ද “නීතිය අදාළ වන පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ වත්කම් සහ බැරකම් කාලානුරූපව ප්‍රකාශ කිරීමට බල කිරීම මගින් මහජනයා අත්විඳින දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමයි”. මෙමගින් අවධාරණය කරනුයේ “පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් යනු ජනතාව විසින් තෝරා පත් කර ගන්නා ලද සහ ජනතාව විසින් නඩත්තු කරන පුද්ගලයින් වන අතර ඔවුන් සෑම විටම රටේ නීතියට අනුකූලව කටයුතු කිරීමටත්, අන් අයට අනුගමනය කිරීම සඳහා ආදර්ශමත් ලෙස කටයුතු කලයුතු බවත්ය. එබැවින් අදාළ බලධාරීන් නීතියෙන් නියම කර ඇති පරිදි ක්‍රියා කර තිබේද නැද්ද යන්න මහජනතාව දැන ගැනීම වැදගත්වේ. මහජනතාවට එම තොරතුරු ලබා ගත හැකි එකම ක්‍රමය වන්නේ තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත යටතේ අදාල තොරතුරු ඉදිරිපත් කර ඇති මන්ත්‍රීන්ගේ ලැයිස්තුවක් ලබා ගැනීම හරහා පමණි.” පොදු අධිකාරීන් යම් තොරතුරක් වෙත ප්‍රවේශය ලබා දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට පෙර, ඉල්ලා සිටින තොරතුරුවල “මහජන අවශ්‍යතාව” පිළිබඳ වඩාත් සැලකිය යුතු බව මෙම තීන්දුව හරහා තව දුරටත් අවධාරණය කරයි.
තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක කර වසර 6ක් සපිරෙන මේ මොහොතේ, ශ්‍රී ලංකාව තුළ දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමට මහජන සුභසිද්ධිය උදෙසා තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමේ අවශ්‍යතාව සහ මහජන නියෝජිතයින්ගේ වත්කම් සහ බැරකම් ප්‍රකාශවල විනිවිදභාවයෙහි ඇති වැදගත්කම් පිළිබඳව ඉතා වැදගත් පූර්වාදර්ශයක් අභියාචනාධිකරණය විසින් නිකුත් කළ මෙම තීන්දුව මගින් සපයන අතර ශ්‍රී ලංකාවේ එවැනි ආකාරයේ තීන්දුවක් ලබා දුන් ප්‍රථම අවස්ථාවද මෙය වේ.
සම්පූර්ණ නඩු තීන්දුව කියවන්න: Full Judgment
பிரஜைகளின் தகவல் அறியும் உரிமை தொடர்பான வரலாற்று முக்கியத்துவம் வாய்ந்த தீர்ப்பை TISL நிறுவனம் வரவேற்கிறது
பாராளுமன்ற உறுப்பினர்களின் சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்கள் பற்றிய பிரகடனங்கள் தொடர்பாக கோரப்பட்ட தகவல்களை வெளியிடுமாறு தகவலறியும் உரிமைக்கான ஆணைக்குழுவின் உத்தரவினை வலியுறுத்தும் மேன்முறையீட்டு நீதிமன்றத்தின் தீர்மானத்தை ட்ரான்ஸ்பேரன்சி இன்டர்நெஷனல் ஸ்ரீ லங்கா (TISL) நிறுவனம் வரவேற்கிறது.
சாமர சம்பத் எதிர் இலங்கை பாராளுமன்றம் தொடர்பான விவகாரத்தில், 2010ம் ஆண்டு தொடக்கம் 2018ம் ஆண்டு வரையிலான காலப்பகுதிக்குள் தமது சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்கள் குறித்த பிரகடனங்களை பாராளுமன்றத்தில் சமர்ப்பித்த பாராளுமன்ற உறுப்பினர்களின் பெயர்களை பாராளுமன்றம் உடனடியாக வெளியிட வேண்டும் என 2021ம் ஆண்டு பெப்ரவரி மாதம் தகவலறியும் உரிமைக்கான ஆணைக்குழு (RTI) உத்தரவிட்டது. தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட மக்கள் பிரதிநிதிகளின் பொறுப்புக்கூறல் மற்றும் வெளிப்படைத்தன்மையின் அவசியத்தினை கருத்திற்கொண்டு கோரப்பட்ட தகவல்கள், அதிமுக்கியத்துவம் வாய்ந்தவை எனவும் பொதுநலனை அடிப்படையாக கொண்டவை எனவும் ஆணைக்குழு அறிவித்தது. பாராளுமன்ற உறுப்பினர்கள் தமது சொத்துக்கள் மற்றும் பொறுப்புக்கள் பற்றிய பிரகடனங்களை பாராளுமன்ற சபாநாயகரிடம் சமர்ப்பிப்பது 1975ம் ஆண்டின் சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்களை பிரகனப்படுத்தல் சட்டத்தின் அடிப்படையில் ஓர் சட்டப்பூர்வமான கடமை என்பதும் இங்கு கவனிக்கப்பட்டது. ஆகவே பாராளுமன்ற உறுப்பினர்களின் அவ்வாறான சட்டப்பூர்வ கடமை தொடர்பிலான தகவல்களை கோரும் கோரிக்கைக்கு கட்டாயம் பதிலளிக்கப்பட வேண்டும் என ஆணைக்குழு அறிவித்தது. சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்களை பிரகனப்படுத்தல் சட்டமானது 2016ம் ஆண்டின் 12ம் இலக்க தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டத்தை விட மிஞ்சியது அல்லது மேம்பட்டது எனும் காரணங்கள் உள்ளடங்கலாக தகவலறியும் உரிமைக்கான ஆணைக்குழுவின் இந்தத் தீர்ப்பை எதிர்த்து பாராளுமன்றமானது 15 காரணங்களுக்காக மேன்முறையீட்டு நீதிமன்றத்தில் மேல்முறையீடு செய்தது. 2023 பெப்ரவரி மாதம் 28ம் திகதி மேன்முறையீட்டு நீதிமன்றமானது RTI ஆணைக்குழுவின் உத்தரவினை உறுதி செய்தது.
இங்கு குறிப்பிடத்தக்க ஓர் விடயம் யாதெனில், தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டத்தின் விதிகள்/ஏற்பாடுகள் சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்களை பிரகனப்படுத்தல் சட்ட விதிகள்/ஏற்பாடுகளை விட மேலோங்கியுள்ளது என மேல்முறையீட்டு நீதிமன்றம் சந்தேகத்திற்கு இடமின்றி கருதுகிறது.
ஊழலுக்கு எதிராகப் போராடும் நோக்கத்திற்காகவே இலங்கையில் சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்களை பிரகனப்படுத்தல் சட்டம் மற்றும் தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டம் என்பனவும் இயற்றப்பட்டுள்ளது என்பதை நீதிமன்றத்தின் தீர்ப்பு மேலும் எடுத்துக்காட்டுகிறது. தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டமானது இலங்கையின் அரசியலமைப்பு 14A உறுப்புரையில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள தகவலை அணுகுவதற்கான உரிமையினை அடையாளப்படுத்துவதனால் ஊழலை எதிர்ப்பதற்கும் பொறுப்புக்கூறல் மற்றும் நல்லாட்சியை மேம்படுத்துவதன் மூலமும் பொதுவாழ்வில் முழுமையாக பங்கேற்க நாட்டின் பிரஜைகளுக்கு அவகாசமாளிக்கிறது. மேலும், சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்களை பிரகனப்படுத்தல் சட்டமும் ஊழலை எதிர்த்துப் போராடுவதை நோக்காக கொண்டுள்ளது. இச்சட்டமானது பொருத்தமான நபர்களை அவ்வப்போது தங்களது சொத்துக்கள் மற்றும் பொறுப்புக்களை வெளிப்படுத்துமாறு கட்டாயப்படுத்துகிறது. பாராளுமன்ற உறுப்பினர்கள் என்பது மக்களால் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட மக்கள் பிரதிநிதிகள் என்பது இங்கு வலியுறுத்தப்படுகிறது. அவ்வாறான மக்கள் பிரதிநிதிகள் எல்லா நேரங்களிலும் நாட்டின் சட்டங்களுக்கு கட்டுப்பட்டு ஏனையோர் பின்பற்றக்கூடிய முன்மாதிரிகளாக திகழ்வார்கள் என எதிர்பார்க்கப்படுகின்றனர். எனவே சம்பந்தப்பட்ட அதிகார சபைகள் சட்டத்தின்படி செயல்படுகின்றனவா என்பதை பொதுமக்கள் அறிந்து கொள்வது அவசியம். தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டத்தின் கீழ் தங்களது சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்கள் பற்றிய பிரகடனங்களை வழங்கிய பாராளுமன்ற உறுப்பினர்களின் பெயர் பட்டியலை பெற்றுக்கொள்வது தான் அந்தத் தகவலைப் பெறுவதற்கான ஒரே வழியாகும். பொது அதிகார சபைகள் தகவல்களை வழங்க மறுக்கும் முன், கோரப்படுகின்ற தகவலின் “பொது நலனின்” முக்கியத்துவம் தொடர்பில் கருத்தில் கொள்ளுமாறு குறித்த தீர்ப்பு மேலும் வலியுறுத்துகிறது.
இலங்கையில் தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டம் நடைமுறைப்படுத்தப்பட்டு ஆறு வருடங்கள் நிறைவடைந்துள்ள நிலையில், பிரதிநிதிகளின் சொத்து மற்றும் பொறுப்புக்கள் தொடர்பான பிரகடனங்களின் வெளிப்படைத்தன்மை தொடர்பிலான மேன்முறையீட்டு நீதிமன்றத்தின் தீர்மானத்தை TISL நிறுவனம் வரவேற்கிறது.
நீதிமன்ற தீர்ப்பினை வாசிக்க: Full Judgment